جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران موسسه‌ای است خیریه و غیرانتفاعی که برای تسکین آلام بشری، تامین احترام انسان‌ها، کوشش در جهت برقراری دوستی، تفاهم متقابل، صلح پایدار میان ملت‌ها، حمایت از زندگی و سلامت انسان‌ها بدون در نظر گرفتن هبچگونه تبعیض میان آنها است، که به صورت کمک‌های امدادی و بهداشتی برون مرزی و درون مرزی و تعهدات مربوطه در راستای سیاست های دولت جمهوری اسلامی ایران بر طبق اساسنامه، فعالیت می‌کند.
وظایف جمعیت در سطح کشور و خارج از کشور
1-ارایه خدمات امدادی به هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعی مانند زلزله، سیل و غیره در داخل و خارج از کشور.
2-ارایه کمک‌های اولیه در حوادث غیر مترقبه توسط امدادگران.
3-برنامه ریزی و اقدام در جهت آمادگی مقابله با حوادث و سوانح، ارایه آموزش عمومی در این زمینه، تربیت کادر امدادی و نیروی انسانی مورد نیاز.
4-ارسال کمک و اعزام عوامل امدادی و درمانی به سایر کشورها در صورت لزوم.
5-کمک به امر توانبخشی و ارایه خدمات اجتماعی در جهت تسکین آلام آوارگان، پناهندگان، معلولان و ایجاد حس تعاون، تفاهم، دوستی و نیکوکاری در بین مردم.
6-تلاش در جهت تسکین آلام بشری، کمک به امر سلامت جامعه، دفاع از ارزش‌های انسانی و کوشش برای برقراری دوستی، تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملت‌ها.
7-اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیم گیری‌ها و فعالیت‌های مربوط به آنها، تربیت و آموزش جوانان به منظور آماده سازی آنها برای انجام خدمات امدادی و عام المنفعه.
8-کمک به تهیه دارو، وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز مراکز بهداشتی، درمانی و آموزشی کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکاری هلال احمر و صلیب سرخ جهانی که عضو اتحادیه بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر جهانی هستند.
معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی در راستای اهداف اصلی جمعیت‌های هلال احمر و صلیب سرخ اعم از تسکین آلام بشری و حمایت از زندگی و سلامت انسان‌ها، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران از سالیان دور نسبت به طراحی و اجرای برنامه‌های مرتبط با سلامت اقدام نموده و از آنجا که بروز بیماری‌ها و صدمات جسمی و روانی در شرایط عادی و در حوادث از مهم ترین فاکتورهای تهدید کننده سلامت انسان‌ها و جوامع می‌باشد.
این بخش جمعیت با انجام رسالت های ذاتی خود در حوزههای مختلفی از جمله بهداشتی، درمانی و توانبخشی در شرایط عادی و اضطراری، ارایه خدمات پزشکی در داخل و خارج از کشور و همچنین ارایه خدمات دارویی از طریق واحدهای فعال بهداشتی، دارویی، درمانی و توانبخشی خدمات اثربخش و مفیدی ارایه می‌کند.
حوزههای مرتبط با معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی
1) اداره کل سلامت خارج از کشور اداره کل سلامت خارج از کشور جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران بر اساس اهداف هفت‌گانه نهضت جهانی صلیب سرخ و هلال احمر و ماموریت های محوله، با بهره گیری از نیروی انسانی کارآمد فعالیت‌های متعدد و موفقی را در کشورهای آفریقایی، آمریکای لاتین و آسیایی انجام داده است. این رسالت در قالب عقد تفاهم نامه‌های متعدد در راستای اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف جهان اعم از نیجر، کنیا، مالی، ساحل عاج، کنگو، کمور، زیمباوه، غنا، سودان، تانزانیا، افغانستان، بولیوی، اکوادور، لبنان، سومالی، تاجیکستان، آذربایجان و غیره، دارای مراکز درمانی متعددی است.
2) اداره دارو و تجهیزات پزشکی مدیریت دارو و تجهیزات پزشکی یکی از زیرمجموعه‌های معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی است که اداره‌های امور دارویی، تجهیزات پزشکی، امور انبارها تشکیل شده است. عمده فعالیت‌های دارو و تجهیزات پزشکی، تامین دارو و لوازم تامین دارو و لوازم مصرفی پزشکی مورد نیاز مراکز درمانی جمعیت در خارج از کشور، نظارت بر فعالیت داروخانه‌های جمعیت هلال احمر، تامین دارو و لوازم مصرفی پزشکی مورد نیاز در ساخت اندام مصنوعی مراکز ارتوپدی فنی جمعیت هلال احمر، تامین تجهیزات پزشکی مورد نیاز مراکز درمانی جمعیت و تامین تجهیزات توانبخشی مورد نیاز مراکز توانبخشی جمعیت است.
3) اداره کل بهداشت و درمان به منظور امکان پاسخ به حوادث و ارایه خدمات بهداشتی و درمانی به آسیب دیدگان از حوادث، سامانههای مختلف درمان اضطراری در سطوح بیمارستان‌های صحرایی(RH)، بیمارستان‌های سریع الاستقرار(RDH) و همچنین واحد مراقبت‌های پایه بهداشتی(BHCU) طراحی و جمعیت هلال احمر تمامی استان‌های کشور در قالب آمایش کشوری به این مناطق و آمادگی دایمی تیم‌های مذکور برای انجام عملیات در شرایط حادثه اجرا می‌شود.در بخش بهداشتی انجام این اداره کل نیز، انجام واکسیناسیون حجاج و زائرین در کشور به عهده جمعیت هلال احمر نهاده شده و سالیانه ایمن سازی حجاج و زائرین توسط 163 واحد واکسیناسیون در کشور صورت می‌پذیرد.
جمعیت هلال احمر به منظور ارایه خدمات بهداشتی و درمانی در داخل کشور مانند خدمات دندانپزشکی و غیره و همچنین تامین کادر مورد نیاز تیم‌های درمان اضطراری و مراکز سلامت داخل کشور نسبت به راه اندازی، هدایت و کنترل مراکز درمانی داخل کشور اقدام می‌کند و در حال حاضر مراکز درمانی عمومی تخصصی و فوق تخصصی نیز در استان‌های کشور فعالیت می‌کنند.
4) اداره کل توانبخشی اداره کل توانبخشی نیز یکی از زیر مجموعه‌های معاونت بهداشت، درمان و توانبخشی است و از دو بخش ستادی و اجرایی تشکیل شده است.
-بخش ستادی: در این بخش اداره مراکز توانبخشی توسعه، بروزرسانی و استاندارد سازی مراکز توانبخشی جمعیت انجام می‌شود.
-بخش اجرایی: شامل بخش‌های زیر است:
•مرکز جامع توانبخشی: پلی کلینیک‌های تخصصی توانبخشی مانند کلینیک های طب فیزیکی و توانبخشی و ارتوپدی
•کلینیک توانبخشی فیزیکی: فیزیوتراپی، آب درمانی، حرکات اصلاحی، ایزوکنتیک، کاردرمانی بزرگسالان و خردسالان، ADL یا آموزش فعالیت‌های روزمره به مددجو، توانبخشی ضایعات اعصاب مرکزی، گفتار درمانی، شنوایی شناسی، بینایی سنجی •کلینیک تخصصی
•کلینیک توانبخشی مکانیکی: این کلینیک دارای دو بخش اصلی ارتز (شامل کارگاه ساخت انواع اسپیلنت‌های اندام‌های فوقانی و تحتانی، کارگاه ساخت انواع بریس‌های ستون فقرات ازجمله میلواکی، تمام تنه و غیره، کارگاه ساخت انواع بریس بلند، و کوتاه اندام تحتانی، کلینیک ساخت انواع کفش، صندل و کفی طبی و ساخت انواع پروتزهای پنجه و پروتز چوپارت) و پروتز (شامل کارگاه پروتز تحتانی که ساخت پروتز اندواسکلتال و اگزواسکلتال، انواع پروتزهای کانادین، پروتز بالای زانو و روی زانو و کلینیک تخصصی آمپوتی که دارای کارگروهی متشکل از پزشک متخصص و کارشناس توانبخشی جهت معاینه، مشاوره و تجویز پروتز اندام)