یادداشت//

به هنگام بروز حادثه یا بلایای طبیعی، بخش عمده آسیب ها متوجه کم توانان شامل کودکان، سالخوردگان و معلولان است. معلولان به دلایلی مورد کم توجهی قرار گرفته‌اند. در هر یک از مراحل چرخه مدیریت بحران این کم توجهی مشهود است. این مشکل در شرایط اضطراری برجسته­‌تر است و اغلب نیاز به خدمات توانبخشی در شرایط اضطراری به ویژه 72 ساعت طلایی بعد از زلزله، به فراموشی سپرده می‌­شود.

افراد دارای معلولیت که در انجام ابتدایی‌­ترین فعالیت­‌های روزمره و تأمین کوچک ترین نیاز­های زندگی خود با مشکلات زیادی مواجه هستند، در زمان و شرایط سخت و رنج آور حادثه با مشکلات بیشتری رو به رو می‌شوند و به طور مضاعف در شرایط حوادث و بلایا آسیب پذیرتر می‌شوند. همچنین بر اثر حوادث افراد معلول جدیدی، بوجود می­‌آید. معمولاً در مراحل اولیه پاسخ به بلایا خدمات توانبخشی فیزیکی نادیده گرفته می­‌شود که توجه به این موضوع از نکات حائز اهمیت و بسیار جدی است. در اینجا به توضیح مواردی در این زمینه پرداخته می‌شود:

معلولیت (Disability)، عبارت است از محدودیت های دائمی در زمینه‌های مختلف جسمی، حسی که شخص مبتلا به آن در زندگی روزمره در مقایسه با سایر افراد جامعه دچار مشکل یا محدودیت می‌شود و وی را جهت ادامه حیات به طور مستقل، نیازمند خدمات توانبخشی می‌کند.

نیاز های توانبخشی(Physical Rehab. Needs)  مجموعه ای از نیازهای خدمات توانبخشی بوده که کاستی و یا فقدان آنها موجب توقف در روند زندگی افراد سالمند یا معلول به لحاظ حرکتی و یا حسی شده و یا سبب تشدید معلولیت آنها شده و با متأثر نمودن مؤلفه‌های سلامت، تاثیر مستقیم بر حیات، جسم و روان جامعه آسیب دیده و آسیب پذیر، می‌گذارند. همچنین فقدان تامین این نیازها در منطقه آسیب دیده تاثیر منفی برروند بازتوانی خواهد داشت.

توانبخشی فیزیکی) (Physical Rehabilitation نیز مجموعه اقداماتی است که به افراد دارای معلولیت یا توانخواه کمک می‌کند تا بتوانند به بهینه عملکرد در ارتباط با اطرافشان نائل آیند یا حداقل بتوانند همان سطح از توانایی را که دارند حفظ کنند. این خدمات شامل ارتوپدی فنی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتار درمانی، بینایی سنجی و شنوایی شناسی است. ارائه به موقع این خدمات در زمان حادثه و در منطقه آسیب، سبب افزایش سطح دسترسی و پیشگیری از به وجود آمدن معلولیت های جدید یا تشدید معلولیت خواهد شد.

چرخه مدیریت بحران شامل چهار گروه از اقدامات است، این اقدامات عباراتند از پیشگیری، آمادگی، پاسخگویی و بازسازی که در سه فاز حین، قبل و پس از حادثه انجام می‌شوند. 

به منظور مدیریت توانبخشی در زمان حادثه توجه به برنامه ریزی و فراهم کردن تمهیدات لازم قبل از حادثه بسیار حائز اهمیت است و سبب می‌شود مدیریت توانبخشی در زمان حادثه موثر و به موقع انجام شود و شرایط از حالت اضطرار به وضعیت نرمال هدایت شود.